مشخص کردن پیام کمپین، رنگ، لوگو، شعار، شیوه‌های تبلیغاتی، تقویم برنامه‌های میدانی و جدول زمانبندی فعالیت‌های ستاد، چگونگی تغییر در شانس پیروزی کاندیدا و رقبا و همچنین مشخص کردن ابزارهای ارتباطی با رای دهندگان و اینکه چه قشری قطعا طرفدار کاندید بوده و رای خواهند داد و در نقطه مقابل چه کسانی یا گروهی قطعا از کاندید مد نظر حمایت نخواهند کرد و از همه مهمتر مشخص کردن قشر خاکستری جامعه که شاید شناختی نسبت به کاندید ندارند و قابلیت کار تبلیغاتی دارند از مواردی است که در برنامه‌ریزی کمپین‌های انتخاباتی مد نظر است. ما این مقوله را در بازاریابی تجاری هم رعایت می‌کنیم. شرکت‌های تولید کننده محصولات و ارائه دهنده خدمات در وهله نخست کارزار تبلیغاتی و بازاریابی خود تلاش می‌کنند ابتدا مشتریان خود را دسته‌بندی کنند و مشتریان هدف خودراشناسایی کرده و برنامه بازاریابی خود را بر اساس آنها تدوین و اجرا کنند. تصور کنید شرکتی تولید کننده محصولی برای نسل جوان است. اگر این شرکت استراتژی بازاریابی نداشته باشد قطعا تلاش خواهد کرد به تبلیغات کور دست بزند. از شما می‌پرسم صرف هزینه برای تبلیغ این محصول در جامعه‌ای که بخش اعظم آن را افراد سالمند تشکیل می‌دهند چه عایدی برای شرکت خواهد داشت. به جز اینکه بودجه پیش‌بینی شده برای تبلیغات حیف و میل می‌شود. پس نکته بسیار مهم در امر برنامه‌ریزی برای تبلیغات در وهله نخست شناخت عمیق از جامعه و رده‌های سنی و اولویت‌های آنها می‌باشد.نحوه سازماندهی نیروهای انسانی در اختیار کمپین، چگونگی جذب نیروهای داوطلب و نیز نحوه دریافت کمک‌های مالی، ساختار ستاد انتخاباتی و مسوولیت هر یک از افراد کمپین در برنامه یا نقشه راه تبلیغات انتخاباتی مواردی است که در برنامه انتخابات باید مشخص ‌گردد.البته این برنامه باید قابلیت انعطاف داشته و بهتر است طوری تدوین شود که متناسب با اتفاقات طول مسیر انتخابات قابل تغییر باشد.برنامه کمپین‌های انتخاباتی منحصر به فرد بوده و به منزله قانون اساسی ستاد انتخابات و تضمین کننده رویش و حفظ رای برای کاندیدای مورد نظر و قلب تپنده کمپین بوده و از نقطه شروع تا پایان فعالیت‌های یک ستاد انتخاباتی را به طور شفاف مشخص می‌کند.یک برنامه مطلوب کمپین انتخاباتی باید جوابگوی سه پرسش اساسی باشد:

  1. چه اهدافی را از فعالیت در کمپین دنبال می‌کنید؟
  2. چه منابعی در دست دارید؟
  3. مناسب‌ترین عمل با توجه به اهداف و منابع چیست؟

همه تحرکات کمپین تبلیغاتی باید بر اساس این سه پرسش طرح‌ریزی و اقدام شود. بنابراین اولین سوالاتی که یک کاندیدا باید جوابگو باشد این است که:

  1. استراتژی انتخاباتی من چیست؟
  2. استراتژیست انتخاباتی من کیست؟

بنابراین برنامه‌ریزی بعد از تحقیقات بهترین اقدام و در واقع کلید موفقیت در بازاریابی و تبلیغات است. این مقوله به اندازه‌ای مهم است که اگر با وسواس و دقت کافی انجام نگیرد از ۱۰ تا ۹۰ درصد سرمایه‌گذاری‌ها و بودجه تبلیغات و بازاریابی را به هدر می‌دهد.پنج قدم در تدوین یک برنامه تبلیغاتی و بازاریابی موثر است. این اقدامات بعد از تحقیقات میدانی و بدست آوردند اطلاعات کافی در این زمینه می‌تواند اتفاق بیفتد. موردی که در تبلیغات و بازاریابی تجاری هم به آن توجه ویژه‌ای معطوف می‌شود. در بازاریابی ما می‌گوییم. ۱- محصول شما چیست؟حال در بازاریابی سیاسی و تبلیغات انتخاباتی با این مورد چگونه می‌توان برخورد کرد؟ باید گفت در بازاریابی سیاسی و تبلیغات انتخاباتی می‌توانیم با نامزد انتخاباتی خود به مثابه محصول برخورد کنیم. و اینگونه بیان کنیم که ۱- نامزد شما کیست؟پس برنامه‌ریزی شما با شناخت کافی از نامزد انتخاباتی شما آغاز می‌شود. اطلاعاتی که در تحقیقات میدانی بدست آورده‌اید در این بخش می‌توانید بهره‌مند شوید. به این ترتیب که نامزد انتخابات شما دارای چه نقاط قوتی است؟ چه ضعف‌هایی دارد؟ تصویر ذهنی در بستر اجتماعی و حوزه فعالیتی نسبت به او چیست؟ مثلا اینکه اگر نامزد انتخابات شما یک فعال اجتماعی است مردم نسبت به او چه نگاهی دارند؟ و همچنین اگر یک فعال سیاسی، فرهنگی، ورزشی و … هست تصور مردم درباره حوزه فعالیتی او چگونه است آیا او را یک فرد موفق در حوزه فعالیتی‌اش محسوب می‌کنند یا نه توان او در حوزه فعالیتی‌اش را به سُخره می‌گیرند. این مقوله بسیار مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد.۲- چه مواردی را قول می‌دهد؟ شعارهای انتخاباتی او چیست؟ آیا مواردی که قول می‌دهد عملا در حیطه وظایف او خواهد بود یا نه تنها مواردی برای عوام فریبی است و اینکه تا چه حد مواردی که قول می‌دهد قابل حل است؟چه بخواهیم چه نخواهیم تبلیغات همیشه بر محور وعده‌ی رضایت می‌چرخد. همانگونه که در تولید یک محصول اشاره کردیم و گفتیم تولید باید بر اساس رفع نیازی از مشتری استوار شود. تبلیغات و بازاریابی انتخاباتی هم باید پاسخگوی یک نیاز و دغدغه اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و یا اقتصادی باشد. یک آگهی همیشه بر انگیزه‌ای خاص تمرکز می‌کند. وظیفه شما به عنوان برنامه‌ریز تبلیغات انتخابات یافتن انگیزه‌ی مناسب و درواقع میان همه دغدغه‌ها یافتن اصلی‌ترین دغدغه مردم حوزه انتخابیه از طریق تحقیقات میدانی و تمرکز و یافتن راهکاری برای آن و تدوین آن راهکار به عنوان شعار انتخاباتی نامزد انتخابات است. مثلا در این عنوان تبلیغاتی توجه کنید: «کیفیتی که انتظار داشتید، قیمتی که انتظار نداشتید» دراین شعار و عنوان تبلیغاتی دو نکته از نیاز و دغدغه مصرف کنندگان نهفته است. یکی علاقه مصرف کنندگان به کیفیت دیگری پرداخت مبلغ کم در قبال کیفیت. همیشه مصرف کنندگان دوست دارند در قبال محصول با کیفیت مبلغ کمی بپردازند در این صورت احساس می‌کنند یک موفقیت ارزشمندی را بدست آوردند و این یعنی آن حس رضایت از خرید پس در هدایت مصرف کننده یا در امر انتخابات مخاطب خود به سمت یک انتخابات بهتر است آن حس رضایت و حس موفقیت را به مخاطب القا کنیم.یا این شعار تبلیغاتی که:«ساخته شده توسط تفکر ایرانی» این شعار پاسخگوی آن عده از مصرف کنندگان است که دغدغه آن را دارند که کالای ایرانی بخرند و از تولید داخل حمایت کنند. پس این شعار می‌تواند اینگونه افراد را به سمت خرید سوق دهد. چون به نوعی دغدغه و نیاز آنها را مرتفع می‌کنند. بحث درباره چه چیزی قول می‌دهیم در قالب شعارهای تبلیغاتی و انتخاباتی در قالب شعار در بخش شعار نویسی برای بازاریابی و تبلیغات موثر مفصل توضیح می‌دهیم.۳-مخاطب هدف شما کیست؟ موردی که در بخش تحقیقات میدانی هم اشاره کردیم. قبل از هر اقدامی در امر بازاریابی و تبلیغاتی باید بدانیم با چه کسانی طرف حساب هستیم. تفکرشان چیست؟ دغدغه‌اشان چیست؟ سلایق و علامندیشان چیست؟ و از همه مهمتر چه چیزی و چگونه رضایت‌اشان را جلب می‌کند؟امروزه شاید در بین جوانان زیاد شنیده باشید که به مارک‌های شناخته شده (برند) توجه و گرایش زیادی دارند. رسانه‌های خاصی را دنبال می‌کنند. شناسایی اولویت‌های جامعه هدف خود در امر تبلیغات یکی از اساسی‌ترین اقدامات تدوین برنامه تبلیغات و بازاریابی است.در این بخش باید مخاطبان خود را بر اساس یک سری ویژگی‌های خاص دسته‌بندی کنیم.گروه سنی: موردی که در انتخابات بیشتر از سنین ۱۶ به بعد که حق شرکت در انتخابات دارند آغاز می شود تا ۱۰۰ سال که شانس شرکت در انتخابات را دارند. دراین بخش توجه ویژه و برنامه خاصی باید برای رای اولی‌ها و جوانان معطوف داریم. یعنی با یک بررسی و طبقه‌بندی ساکنان حوزه انتخابیه باید  بدانیم اکثریت غالب رای دهندگان کدام رده سنی است بنابراین برای رضایت خاطر آن گروه برنامه‌ها مدون و اقداماتی باید انجام دهیم.گروه سنی بهترین طبقه‌بندی است که می‌تواند به ما کمک کند به اولویت‌های افراد پی ببریم.گروه جنسیتی: مرد یا زن این گروه هم ویژگی‌های خاص خود را دارد مثلا اگر اکثریت غالب جامعه هدف ما را بانوان تشکیل دهند بایدتلاش کنیم به نیازهای آنها توجه کنیم.تحصیلات: بی‌سواد، دبیرستان، دانشگاه و یا فارغ التحصیل این روش می‌تواند به ما کمک کند که در تدوین شعارهای انتخاباتی خود باید چگونه برخورد کنیم. از کلمات ساده استفاده کنیم یا کلمات و جملات خلاقانه یا هنری و غیره.شغل: گروه‌های مختلف کارگری، تجار، فروشنده، بیکار و غیره این مورد جهت شناسایی دغدغه‌های اقتصادی افراد می‌تواند به کمک‌مان بیایید.۴- هدف شما چیست؟ دراین بخش به غیر از نامزد انتخابات که در بخش تحقیقات میدانی هم گفته شد باید هدف خود از حضور در عرصه انتخابات را روشن واضح و دقیق  بیان کند مسئول تبلیغات یا فردی که تدوین برنامه تبلیغاتی و بازاریابی را برعهده دارد باید مشخص کند اینکه هدف شما از تبلیغات و بازاریابی چیست؟ باید براساس توانمندیها و نقاط قوت کاندید مد نظرتان باشد و شما می‌توانید افراد را متقاعد سازید که نامزد مورد نظر شما را انتخاب کنند. نظر عمومی افراد را نسبت به کاندید مورد نظرتان تغییر دهید. رای‌های خاکستری را جذب کنید.اگر هدف شما روشن و شفاف باشد، به خواسته‌هایتان می‌رسید. پس از مطالعه مخاطبان و جامعه می‌توانید هدف مناسبی را تعریف کنید.۵- بودجه تبلیغاتی شما چقدر است؟چه بخواهیم چه نخواهیم پاشنه آشیل و اهرم قوی عملیات تبلیغات و بازاریابی انتخاباتی منبع مالی کمپین انتخاباتی شماست. اینکه چقدر هست؟ و از کجا تامین می‌شود؟ مشخص بودن بودجه تبلیغات می‌تواند به ما کمک کند تا سبک و روش تبلیغاتی خود را درست انتخاب کنیم. به عنوان مثال کاندیدی که بودجه محدودی دارد نمی‌تواند به تبلیغات گسترده محیطی دست بزند. بنابراین باید به فکر یک روش و سبک تبلیغات کار آمد براساس میزان بودجه خود باشد.درکل مهمترین اقداماتی که باید در برنامه‌ریزی موثر راهکار تبلیغاتی‌تان بردارید، عبارت اند از: تعریف دقیق کاندید مد نظرتان با تمام نقاط قوت و ضعف، توانمندیها، جستجوی یک ایده‌ی خلاقانه و کلیدی با بهره‌گیری از اطلاعات شناختی از جامعه و مخاطبان هدف، تعیین هدف و تعیین بودجه مناسب، در هر صورت تبلیغات و بازاریابی در انتخابات باید توام با شناخت و اصول علمی همراه باشد. برنامه کمپین‌های انتخاباتی منحصر به فرد بوده و به منزله قانون اساسی ستاد انتخابات و تضمین کننده رویش و حفظ رای برای کاندیدای مورد نظر و قلب تپنده کمپین بوده و از نقطه شروع تا پایان فعالیت‌های یک ستاد انتخاباتی را به طور شفاف مشخص می‌کند.وظیفه به کار‌گیری مسوولین کمیته‌ها بر اساس سیاست‌های ابلاغی از رئیس ستاد و اتاق های فکر برعهده مسوولین ستاد در حوزه برادران برعهده مسوول ستاد برادران ودرحوزه خواهران برعهده مسوول ستاد خواهران است. مسوولین ستاد برادران و خواهران در پویایی و تحرک ستاد نقش بسزایی دارند و به منزله مدیر اجرایی صفر تا صد عملیاتی کردن فعالیت‌ها و سیاست‌های کلان را برعهده دارند. داشتن قدرت مدیریت بر تیم‌های عملیاتی از اصلی‌ترین شاخصه‎‌ها و ویژگی‌های مسوولین ستادهای خواهران و برداران در کنار تمام ویژگی‌هایی است که برای رئیس ستاد برشمردیم.سعید دست افشان